Uw aanspreekpunt voor de naleving van de taalwetgeving

in de randgemeenten van de provincie Vlaams-Brabant

Vind achtergrondinfo

Doorzoek onze informatie

Bekijk onze publicaties

Leeswijzers en activiteitenverslagen

Actuele info over de taalwetgeving

Bekijk de laatste wijzigingen

Over onze dienst

De adjunct van de gouverneur van Vlaams-Brabant waakt over de correcte toepassing van de taalwetgeving in bestuurszaken in de randgemeenten. Die opdracht omvat twee luiken: administratief toezicht en klachtenbehandeling. U kunt onze dienst vinden in het Provinciehuis te Leuven.

Lees meer
09 nov 2023

Grondwettelijk Hof, arrest, faciliteitengemeenten, taalgebruik tijdens de gemeenteraad

In het arrest 144/2023 van 9 november 2023 beantwoordt het Grondwettelijk Hof de prejudiciële vragen die de Raad van State bij een arrest van 30 juni 2022 stelde over de verplichting om het Nederlands, de bestuurstaal, te gebruiken in de gemeenteraadszittingen van de randgemeenten.

Volgens de Vlaamse toezichthoudende overheid kan alleen het Nederlands worden gebruikt voor een geldige besluitvorming. Artikel 23 van de Taalwet bestuurszaken stelt immers dat de randgemeenten uitsluitend het Nederlands kunnen gebruiken in hun binnendiensten.

Gemeenteraadsleden stellen echter dat zij wel het Frans mogen gebruiken voor hun tussenkomsten in de gemeenteraad, omdat die verplichting enkel geldt voor de burgemeester en de leden van het college. Zij steunen daarvoor op de rechtspraak van het Grondwettelijk Hof.

In het arrest 17/86 van 26 maart 1986 oordeelde het Hof inderdaad dat de Taalwet bestuurszaken niet van toepassing is op mandatarissen die zitting nemen in een collegiaal orgaan. Zij kunnen niet als diensten in de zin van artikel 1 worden aanzien, behalve wanneer zij optreden als individuele bestuursautoriteiten.

In zijn arrest 26/98 van 26 maart 1986 oordeelde het Hof tevens dat de verplichting om uitsluitend het Nederlands te gebruiken tijdens de gemeenteraadszittingen geldt voor de burgemeester en de andere leden van het college van het college.

In het arrest van 9 november 2023 verduidelijkt het Hof nu dat de verplichting om het Nederlands te gebruiken tijdens de gemeenteraadszittingen eveneens geldt voor een gemeenteraadslid dat ook vertegenwoordiger is van de gemeente in de algemene vergadering van een gemeentelijke vereniging, wanneer hij in die hoedanigheid het woord neemt om het agendapunt over de algemene vergadering van die gemeentelijke vereniging in te leiden en ter stemming aan de gemeenteraad voor te leggen.

Recente updates

Raad van State, arresten, 241.512, 241.513, 241.514, 241.515 en 241.516

Op 26 juni 2017 vernietigde de Vlaamse minister van Binnenlands Bestuur de beslissingen van de randgemeenten Drogenbos, Sint-Genesius-Rode, Wemmel en Wezembeek-Oppem waarmee die gemeenten de interpretatie van de artikelen 25, 26 en 28 van de Taalwet bestuurszaken, zoals die blijkt uit de arresten 227.775 en 227.776 van 20 juni 2014 van de Raad van State, concreet wilden toepassen. Die interpretatie leidt de facto tot een beperkte taalregistratie. De gemeentebesturen in kwestie troffen in 2017 de nodige maatregelen daartoe via de aankoop van een softwareprogramma waardoor in de bevolkingsbestanden een veld N of F zou worden voorzien dat initieel voor iedereen op N zou staan. De code F zou worden toegekend wanneer een inwoner het gemeentebestuur schriftelijk zou laten weten dat hij gebruik wenst te maken van de faciliteitenregeling.

De toezichthoudende overheid vernietigde die beslissingen, omdat de interpretatie van de taalwetgeving die leidt tot een beperkte taalregistratie volgens haar niet in overeenstemming is met de voorrang die aan het Nederlands moet worden gegeven op basis van artikel 4 van de Grondwet, noch met de artikelen 25, 26 en 27 van de Taalwet bestuurszaken, zoals die worden geïnterpreteerd in de omzendbrieven van de Vlaamse overheid.

In de arresten 241.512, 241.513 en 241.514 van 15 mei 2018, herbevestigt de Algemene Vergadering echter haar interpretatie van de Taalwet bestuurszaken zoals verwoord in de reeds vermelde arresten van 20 juni 2014. De Raad schorste de vernietigingsbeslissingen van de minister in de beroepen van de gemeenten Drogenbos, Sint-Genesius-Rode, Wemmel en Wezembeek-Oppem.

Het beroep van de gemeente Kraainem en een inwoner werd afgewezen, omdat de toezichthoudende overheid geen vernietigingsbeslissing had genomen, maar enkel een brief met haar visie had gestuurd. Het eindarrest is nog niet gevallen.

Activiteitenverslag 2016 - 2019

Dit verslag beslaat de jaren 2016-2019, een periode van vier in plaats van de gebruikelijke twee jaar. De keuze daartoe is ingegeven door technische redenen.